‘Küçük Çocuk Eğitimi’ (0-6 yaş) çok önemli bir temele dayanır: Çocuğu varolan yapısıyla, genetik donanımıyla, iç potansiyeliyle geliştirmek, onu keşfetmek, yeteneklerini ortaya koymasına, gerekli becerileri kazanmasına rehberlik etmek.
Çocuk, yeni doğduğu zaman, boş beyaz bir sayfa değildir.Genetik donanımı, iç potansiyeli, keşfedilecek özellikleri ve yetenekleriyle gelişip büyümeye aday bir kombine varlıktır.
Eğitim, bu varlığı aşama aşama geleceğine hazırlama sanatıdır.
Eğitimin Aşamaları Nelerdir?
Öncelikle, başarılı bir eğitim için, gelişimin ‘kritik periyotları’nı bilmek, bunları dikkate almak gerekir.
Çocuğun ‘kritik periyotları’, 0-1 yaş arasının bağımlılığından kurtulması, yürümesi, konuşması, tuvalet eğitimine hazırlanması, duygularını kontrol etmeyi öğrenmesi, strese karşı dayanıklılık kazanması gibi önemli aşamaların kavşak noktalarıdır.
Çocuğun eğitimi, onunla beraber, onun hazır olduğuna işaret etmesi, onun öncülüğüyle yapılmalıdır.Çocuğun istemediği, hazır olmadığı, kapasitesine uygun olmayan çabalar sonuç vermez ve başarısız olur.
Çocuk Nasıl Öğrenir?
Çok önemli bir nokta da çocuğun nasıl öğrendiğini bilmektir. Çocuk üç yolla öğrenir:
1-Modelle öğrenme:
Çocuk bir işin nasıl yapıldığını, nasıl yapılması gerektiğini ‘örneklerle’ öğrenir.Bu örnekler; anne-baba, aile bireyleri, eğitmenler, bakıcılar, çocuğun yaşıtları ve başka çocuklardır.
2-Davranışla öğrenme:
Çevresindeki davranışlar da çocuğun öğrenmesinde önemli bir kaynaktır.En yakınlarından başlayarak çevresi, televizyonda gördüğü, çizgi filmlerdeki davranışlar onun için önemli öğrenme kaynaklarıdır.
3-Bilişsel Öğrenme:
Çocuk kendisine söylenenleri algıladığı zaman bilişsel yolla öğrenmeye başlar.
Ses iletileri, sözel iletiler etkili olduğu oranda çocuğun öğrenme yolu olurlar.
Genel olarak ‘çocuğun öğrenmesi’,her üç yolun ‘tutarlı bir bütün oluşturması’ ile olumlu yoldan sağlanır.
Modelin, davranışın ve bilişsel iletilerin çelişik, karışık olduğu zamanlarda çocuk öğrenmekte zorlanır.
Çocuğun öğrenme yolları kadar, iletilerde baskı olmaması, sevgiyle davranış, dikkat sürelerinin dikkate alınması da önemlidir.
Yaparak Eğitme Nedir?
Bilinen bir söz;
‘Duyarsam işitirim,
Bakarsam görürüm,
Yaparsam öğrenirim’ der.
Öğretilmek istenen şeyi ‘çocuğun yaparak başarması’ en etkin öğrenme yoludur.
Hem zihinsel işleme, hem duygusal katılıma dayalı ‘yaparak eğitme’, Montessori yönteminin temelidir.
Çocuklar her şeyi ‘kendileri yaparak’ öğrenirler. Annelerinin ve babalarının uygulamaları onlara ‘öğretmez’.
Onun için de;
-Çocuk yürümeli, koşmalı, tırmanmalı, kaymalı, yaşına uygun motor becerileri kazanmalıdır.
-Çocuk istekli olduğu zamandan başlayarak 1.5-2 yaşından itibaren kendini beslemeyi öğrenmelidir.Başlangıçta yardım edilse de bu yardımın amacı çocuğun ‘kendi yemeğini yemesini öğrenmesi’ olmalıdır.
-Giyinme ve soyunmayı öğrenmelidir.
-Oyun oynamayı, oyun kurmayı, oyuncaklarını toplamayı öğrenmelidir.
-Resim yapmayı,
-Şarkı söylemeyi, müzik ritmini, tempo tutmayı öğrenmelidir.
-Yapabileceği her şeyi yapmasını sağlayan ortamı ve araç-gereçleri hazırlamalı, yapmasını istemeli , yapamadıkları da öğretilmelidir.
Eğitimle Nelerin Kazanılması Amaçlanmaktadır?
Öncelikle ‘kişilik gelişimi’ amaçlanır.Doğuştan varolan kişiliğin gelişimi eğitimin temel amaçlarından birisidir.
Karakter gelişimi’ de eğitimin temel amaçlarının başında gelir.
Akademik zekâ ‘gelişimi,
Duygusal zekâ’ gelişimi,
Sosyal zekâ’ gelişimi,
eğitimle sağlanacak amaçlardır.
0-6 yaş eğitimi, sonraki bütün eğitim süreçlerindeki başarının temelidir.
Bu dönem başarılı olursa, yaşam başarısı için çok sağlam bir temel oluşur.
Eğitimin başarısı da çocuğun bu alanlarda ulaştığı düzeyle ölçülür.
Başarılı bir ‘0-6 yaş Eğitimi’ alan çocukta şu özellikler kazanılmış olmalıdır:
-Yetkin kişilik
-Sağlam karakter
-Karşılaştığı durumları doğru algılayan, sorunlarını çözen Akademik Zekâ,
-Duygularını bilen, tanıyan, yöneten Duygusal Zekâ,
-Doğru iletişim kurabilen, empati yetisi gelişkin Sosyal Zekâ,
-Özgüvenli, kendi kararlarını ölçerek verebilen, hedeflerini seçebilen, bu hedeflere yürüme cesaretine, kararlılığına sahip olan, yapma iradesini kazanmış başardığıyla başı dönmeyen, başarısızlıkla yıkılmayan özgün düşünen insan.
Bu Eğitimi Kimler Yapacaktır?
Küçük çocuk eğitimi, çocuk doğduğu anda başlar ve ilk eğiticiler anne, baba ve çocuğa bakanlardır.
Daha sonraki eğitim dönemi, bu konuda eğitim almış eğitimciler tarafından yapılmalıdır.Eğitimsiz insanların çocuk üzerindeki etkileri alışılmış davranışların çerçevesinde belirlenir.Oysa, çocuk eğitimi sürekli yenilenen bilgilere ve bu bilgilere dayalı davranışsal yöntemlere gerek gösterir.
Bu konu için eğitilmiş eğitimcilerin de sürekli yenilenen bilgilere ve davranışlara gereksinimi vardır.
Her koşulda çocuk, hem kendi ailesi tarafından hem de kurum eğitimcileri tarafından birlikte eğitilecektir.
Onun için de eğitimin amaçlarının ve yöntemlerinin aile ile çocukevi tarafından ortaklaşa yürütülmesi gereklidir.
Bu paylaşım çocuk eğitiminin en önemli ilkelerinden birisidir.