Sabancı Üniversitesi, İnsan Beyni Projesi (Human Brain Project - HBP) ve Grafen (Graphene Project) Amiral Gemisi Projesi’nde yer alacak.

 

Üniversitenin yazılı açıklamasına göre, Avrupa Komisyonu, AB 7. Çerçeve Programı Bilgi ve İletişim Teknolojileri (ICT) alanı kapsamında, İnsan Beyni Projesi ve Grafen Projesi’ni Avrupa’nın ilk 10 yıllık, 1 milyar avroluk AB Geleceğin Yükselen Teknolojisi FET Projeleri olarak seçti.

 

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) da projelere katılım için Avrupa Komisyonu tarafından beklenen ulusal desteği projelerin her aşamasında sağladı. AB nezdinde lobi faaliyetleri gerçekleştirdi.

 

İnsan Beyni Projesi

 

İnsan Beyni Projesi, beyni ve beynin temel mekanizmalarını daha iyi anlayarak bu bilgiyi tıp ve bilişim alanlarına uygulamayı hedefliyor. 80’den fazla Avrupalı ve uluslararası araştırma kurumunu biraraya getiren projenin, 10 yıl (2013-2023) sürmesi planlanıyor.

 

Kuzey Amerika’dan önemli destekçileri bulunan projenin tahmini maliyeti 1,19 milyar avro olacak. Proje, İsviçre’nin Lausanne Federal Teknik Üniversitesi’nden (EPFL) nörobilimler uzmanı Prof. Henry Markram koordinatörlüğünde, Almanya Heidelberg Üniversitesi’nden Karlheinz Meier ile Lausanne Üniversitesi (UNIL) ve Vaudoise Üniversite Hastanesi’nden (CHUV) Richard Frackowiak’ın katkılarıyla yürütülecek.

 

Projeyle geliştirilecek nöro-bilişim, beyin simülasyonu ve süper bilgisayar uygulamaları için Bilişim ve Bilgi İşleme Teknolojileri (BİT) platformları, dünyanın her yerinde üretilen nörobilim verilerinin toplanmasını, birleştirici modeller ve simülatörler üzerinde bütünleştirilmesini, biyolojiden elde edilen verilerle karşılaştırılarak kontrolünü ve bilim dünyasına açılmasını kapsıyor. Projenin nihai hedefini, bilim insanlarının genler, moleküller ve hücrelerden yola çıkarak insanın bilişsel yeteneklerine ve davranış modellerine ulaşması oluşturuyor.

 

Sabancı Üniversitesi, İnsan Beyni Projesi’nin Türkiye yürütücüsü olacak. Sabancı Üniversitesi’nden Dr. Volkan Özgüz ve Prof. Yaşar Gürbüz önderliğindeki teknik ekip, TÜBİTAK desteği ile nörobenzetimli bilgi işlem mimarileri, çok düşük enerjilerle çalışan yeni bilgi işlem tüm devreleri ve donanım platformları geliştirecek. Araştırmacıların insan beyninin mimarisine ve devre yapısına dayalı yeni bilişim sistemleri tasarlamasına önayak olacak.

 

Proje ile Sabancı Üniversitesi Türkiye’de insan beyninin anlaşılması, sağlık ve bilişim araştırmalarına yön vermesi ile ilgili bir platform oluşturarak, yeni katılımcıların Avrupa’daki ortaklara işbirliklerinin kurulmasında arabuluculuk yapacak ve Türkiye’nin uluslararası platformda adının duyurulmasını sağlayacak. Proje, 2013’ün son aylarında başlayacak.

 

Grafen Projesi

 

Grafen Amiral Gemisi Projesi, bu yıl başlayacak ve ilk 30 ay için 54 milyon avro bütçeyle 17 Avrupa ülkesinden 126 akademik ve endüstriyel araştırma grubunu bir araya getirecek. Girişimin başlamasından kısa süre sonra yapılacak açık çağrıyla 20-30 grubu daha bünyesine katarak genişleyecek.

 

Sabancı Üniversitesi, Grafen Projesi’ne Türkiye’den katılan “tek” kurum olurken, Doç. Dr. Selmiye Alkan Gürsel’in yürütücü ve Dr. Burcu Saner Okan’ın araştırmacı olduğu ekip, TÜBİTAK desteği ile grafenin enerji uygulamaları, özelikle de grafenin yakıt pillerindeki kullanımları konusunda yapacağı araştırma çalışmaları ile projeye katkı sağlayacak.

 

Yakıt pili konusundaki konsorsiyumda projeden çıkacak sonuçlar, Türkiye’nin bu alandaki bilimsel ve teknolojik açılardan gelişimine katkıda bulunacak. Proje, Sabancı Üniversitesi’nin grafen alanındaki mevcut çalışmalarına katkı sağlayarak, bu alanda yetkinlik merkezi oluşturacak ve yeni ortaklıkların oluşturulmasına olanak sağlayacak.

 

Mucitleri Manchester Üniversitesi öğretim üyeleri Profesör Andre Geim ve Profesör Kostya Novoselov’a 2010 Nobel Fizik Ödülü kazandıran grafen adlı malzeme, bilim çevrelerinin yoğun ilgisini çekiyor. Grafende bir araya gelen özellikler, malzemenin çeşitli alanlarda “çığır açıcı” teknolojiler için başlangıç noktası olarak kullanılabileceğine işaret ediyor. Malzemenin kullanılabileceği uygulama alanları arasında hızlı elektronik ve optik cihazlar, işlevsel hafif bileşenler ve gelişmiş piller yer alıyor.