'18.12.2013'
Ebeveynlerin boşanma sürecine nasıl hazırlandıkları ve boşanma sonrasındaki durumları çocuk gelişimini olumlu ya da olumsuz etkiler.
Sorumluluk sahibi yetişkinlerin boşanma sürecinde çocukların ihtiyaçlarına, güven bağının korunmasına özen göstermeleri gerekir.
Uzamış veya ayrılık kararı almakta zorlanılmış süreçlerin çocukları olumsuz etkilediğinin kesin olduğunu söyleyen Amerikan Hastanesi Pediatri Bölümü Pedagog Güzide Soyak, çocukların boşanma sürecini en az travmayla atlatabilmeleri için şu önerilerde bulundu, merak edilen soruları cevapladı:
Boşanma kararını açıklarken ebeveynler birlikte hareket etmelidirler. Sakin ve kontrollü davranılmalı. İçinde bulunulan durum ve bundan sonraki yaşam şekli açıklayıcı cümlelerle anlatılmalıdır. Çocukların konuşma sırasındaki soruları ya da itirazları bu süreçle ilgili bilgileri ve hissettikleri konusunda bilgi verecektir.
UYUM İÇİN ATILACAK İLK ADIM
Ayrılık kararınızı çocukların yaş dönemlerine uygun cümlelerle açıklamak. Anne ve baba olarak sorumluluklarınızın değişmediğini her zaman onu seveceğinizi hissettirmek. Görüşme düzeninizin nasıl olacağına hep birlikte karar vermek. Çocukların bu süreçteki taleplerini hassasiyetle karşılamak.
Çocuklar bazen evden ayrılan ebeveyn için kaygı duyuyorlar. Nerede yaşadığı, ne hissettiği ile ilgili soruları olabilir. Bunları dikkatle dinleyip tatmin edici cevaplar vermeye çalışmak. Anne ve babaların kendi aralarındakisorunları çocukların önünde konuşmamalarına özen göstermeleri gerekir. Okul, sağlık sorunları gibi konularda her iki ebeveyninde işbirliği yapmaları çok önemlidir.
Çocuklar boşanma sırasında terk eden veya ihmal eden ebeveynide özlerler. Mutsuzluk, içe kapanma, red etme yoğun yaşanan duygulardır. Çocukların ebeveynleriyle ilişkilerini kesmek önerilmez. Anne ve babalar birbirlerinin yerini tutamaz. Babası tarafından ihmal edilen bir erkek çocuk kendisini şekillendirmeye yardımcı olacak modelinide kaybetmiş olur. Bir erkek veya gelecekte baba olmak ile ilgili bilgisi yeterince beslenemeyecek olabilir.
Davranışlarını kontrol etmek, sorumluluklarını yerine getirmek konusunda isteksiz davranabilir. Karşı cinsle ilişki kurmak, sürdürmek ve sorunları çözmekte zorlanabilir. Zorlandıkları durumlarda mücadele etmekten kaçabilirler. Rolmodel olabilecek yakın aile bireyleri ile ilişkisini güçlendirmek olumlu etkileyebilir. Kız çocuklar için ise diğer cinsiyetle ilişkisi oluşturmakta güçlükler yaşadıkları gözlemlenir. Annelerin stresle baş edebilme becerileri boşanma sonrasında yaşanacak güçlüklerin çocuklara yansımasında azaltacaktır.
BOŞANMANIN KAYNAKLARI
Hayat içerisinde yaşanan değişimler, zamanla ilişkileri de etkiliyor. Duyguların ön plana alınarak yapıldığı evliliklerde zamanla eğitimsel farklılıklar, kişiliklerin farklılıklarının getirdiği güçlükler, beklentilerin değişmesi bireyleri boşanmaya yaklaştırıyor. İlişkinin temeli olan eşlerin birbirine gereken özeni göstermemesi bu süreci hızlandırıyor.
Evlenmek için gösterilen karar süreci ve özen, boşanma kararı için de uygulanmalı. Problemlerin çözülmesi için boşanma kararı alınması en doğru karar mıdır? Yapılması gereken herşeyi yaptığınızdan emin olduktan sonra boşanma kararı alınmalıdır.
BOŞANMA DOĞU BİR TERCİH Mİ?
Aile içerisinde yaşananların çocuğa örnek oluşturduğunu unutmamak gerekir. Onun gelişimi içerisinde iyi bir boşanmanın kötü bir evlilikten daha uygun olacağına karar verdiğinizde bu tercihi yapmalısınız
BOŞANMA SÜRECİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Boşanma ve sonrasında yaşananlar, çocuğun gelişimini etkileyecek bir sürecin başlamasına neden oluyor. Ebeveynlerin bu sürece nasıl hazırlandıkları ve boşanma sonrasındaki durumları, çocukların gelişimini olumsuz etkileyebilir. Ebeveynlerin boşanma sürecine nasıl hazırlandıkları ve boşanma sonrası durumları, çocukların gelişimlerini etkiliyor. Sorumluluk sahibi yetişkinler olarak, boşanma sürecinde çocuklarımızın ihtiyaçlarına, aramızdaki güven bağının korunmasına özen göstermemiz gerekiyor.
Boşanma sadece çocuk için değil, ebeveynler için de ciddi stres yaratır. Aile olmanın parçası olan, evlerin ayrılmasını bu kararı açıklamadan yapmamak gerekir. Ebeveynlerin sakin ve kontrollü olması ve ortak bir dille anlatması uygun olur. Ayrı yaşamayı deneyecek bile olsalar çiftler mutlaka bunun bilgisini çocuğa vermelidir.
NASIL VE HANGİ DİLLE ANLATILMALI?
Uzamış ayrılık süreçlerinin çocukları etkilediği kesin. Boşanma kararını açıklarken ebeveynlerin birlikte hareket etmeleri gerekiyor. Bulunulan durum ve bundan sonraki yaşam şekli açıklayıcı cümlelerle anlatılmalı. Ayrıca, çocukların konuşma sırasındaki soruları ya da itirazları, bu süreçle ilgili bilgileri ve hissettikleri konusunda bilgi veriyor.
Anne ve babanın ortak dil ve tutum içerisinde olması çocuğun onlara duyduğu güvenin devamına yardımcı olacaktır. Boşanma ile birlikte anne ve baba olma görevlerinin değişmediği, bu kararın verilmesinin onlarla ilgisi olmadığı açıklanmalıdır.
Ebeveynler kendi sorunlarını çocukların önünde çözmemeye özen göstermelidirler. Ebeveynlerden birinin suçlayıcı ya da diğer ebeveyni yetersiz görmesi çocuğa verilecek en büyük zarardır. Çocukların aile büyüklerinin veya diğer yetişkinlerin ebeveynleri ile ilgili yorumlarına maruz kalmamaları gerekir. Yetişkinlerin verdiği kararın hakimi ya da onların egolarının tatmin aracı olmamalıdırlar.
HER AYRINTI ANLATILMALI MI?
Ayrılık kararını, çocuğun yaş durumuna en uygun cümlelerle açıklamak, anne ve baba olarak sorumluluklarınızın değişmediğini, her zaman onu seveceğinizi hissettirmek, görüşme düzeninizin nasıl olacağına hep birlikte karar vermek, çocukların bu süreçteki taleplerini hassas karşılamak gerekir.
Çocuklar bazen evden ayrılan ebeveyn için kaygı duyar. Nerede yaşadığı, ne hissettiği ile ilgili soruları dikkatle dinleyip, tatmin edici cevaplar vermeye çalışmak gerekir. Ayrıca anne ve babaların kendi aralarındaki sorunları çocuklarının önünde konuşmamaya özen göstermeleri gerekir.
ÇOCUK MODELİNİ KAYBEDER
Okul, sağlık sorunları gibi konularda her iki ebeveynin de işbirliği yapması gerekir. Çocuklar boşanma sırasında terk eden veya ihmal eden ebeveyni de özlüyor. Böyle bir durumda mutsuzluk, içe kapanma, reddetme yoğun yaşanan duygular oluyor. Çocukların ebeveynleriyle ilişkilerini kesmek önerilmez ve babalar birbirlerinin yerini tutamaz. Babası tarafından ihmal edilen bir erkek çocuk, kendisini şekillendirmeye yardımcı olacak modelini de kaybediyor.
Bir erkek veya gelecekte baba olmak ile ilgili bilgileri yeterince edinemiyor. Sonucunda da davranışlarını kontrol etmek, sorumluluklarını yerine getirmek konusunda isteksiz davranabiliyor. Karşı cinsle ilişki kurmak, sürdürmek ve sorunları çözmekte zorlanabiliyor. Zorlandıkları durumlarda mücadele etmekten kaçınabiliyor. Kız çocuklarının ise diğer cinsle ilişki kurmakta zorluk yaşadıkları gözlemleniyor.
ÇOCUĞUN YAŞI ÖNEM AŞIR MI?
Okul öncesi dönemlerde yaşanan boşanmalarda çocuklar evden giden ebeveynin onu terk ettiğini ve bu durumun sorumlusunun kendisi olduğunu düşünüyor. Düzenli görüşmeler yapılması ve çocuğun evden giden ebeveynle duygusal duyumunun olması bu sürecin olumsuz etkilerini azaltıyor.
Açıklama yapılacak çocuğun yaşı ne kadar küçükse o kadar somut bilgiye ihtiyaı oluyor. Bir ergen için hayat ile ilgili ciddi değişiklik yaşıyor olması fikrini daha küçük yaşlardaki çocuk terk edilmek olarak algılayabiliyor.